- қайырымды
- син.: рахымдыЕгер адамдар бір-біріне қайырымды болмағанда, көбіміз аштан өліп қалатын едік (Ж.Өмірбеков).
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
Таухид — Таухид, тавхид (ар. «жалғыз ету», «ерекшелігін бекіту») – исламдық Құдайдың біреулігі мен жалғыздығының доктринасы.Оның мағынасы: Құдай біреу және одан басқа құдайлар жоқ.Бұл туралы шахада («куәлік») формуласында айтылады: «Алладан басқа Құдай… … Философиялық терминдердің сөздігі
дарқан — 1. (Маң.: Маңғ., Шевч.) диуана, дәруіш. Өй, оның сөзі құрсын, ол бір жүрген д а р қ а н ғой (Маң., Маңғ.). Жұмақта жүрген д а р қ а н ғ а а й, Балағат сөзді көп айтып, Құрыстырдың арқамды ай. Аямады барларын, Қашаған д а р қ а н болды деп, Қойға… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
зайырлы — (Гур., Маңғ.) қайырымды, шапағатты. Бұл қазақтың ішінен шешендер өтті толғаған, уәлилер өтті з а й ы р л ы, болашақ алдын болжаған (Қашаған ақын) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
заки — (Қост., Жанг.) адал, таза, ақ көңіл. Мына кісі бір әйдік з а к и кісі екен (Қост., Жанг.). [Парсы, араб тілдерінде заки таза, адал, айыпсыз деген сөз (Ж. Дос., ҚТЖЕ, 61). С. Аманжолов бұл сөзді: келісті, келбетті, қайырымды деп түсіндірген (С.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ізгу — (Қост., Жанг.) қайырымды. І з г у адам деп анау мынаумен жұмысы жоқ адамды айтады (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қайырқом — (Гур.) қайырымды. Өзі ешкімге артықшылық көрсетпеген ақ көңіл, қ а й ы рқ о м оның үстіне шамасынан тыс шашпа, жайдақ шал тын (Ж. Нәжім., Ақ шағ., 6). Елдің сөзімен айтқанда қ а й ы р қ о м «бағы жүріп тұрған» кезі еді (Ж. Нәжім., Кішк., 231) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ләтип — (ҚХР) қайырымды, рақымды … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
зияттылық — зат. Мейірімді, қайырымды, кісілікті, ұятты адамға тән қасиет, зияткерлік. Бауырларының тынымсыз тірлігі, з и я т т ы л ы ғ ы арқасында қарымды қалам иесінің жинағы жарық көрмек (Егем. Қазақст., 05. 05. 2009) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қазылы — сын. ауыс. Қара қылды қақ жарған, әділетті. Менің айтарым: ханы қ а з ы л ы болса, халқы қайырымшыл болса, қара жерден кеме жүргізеді (Ж.Ахмади, Айтұмар, 409). Халқыңа қ а з ы л ы болсаң, халқың өзіңе қайырымды болады (Бұл да) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мақсым — сын. жерг. Қайырымды, мейірімді, адал (адам). Ол ғана емес, Балақыздың баратын адамы жоңғар соғысында кемтар болған м а қ с ы м пенде (Ж.Ахмади, Айтұмар, 164). Осылайша ауылды сырттай торуылдап отырып шығыс жақ шеттегі Қаратай м а қ с ы м н ы ң… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мархабатшыл — сын. Қайырымды, мейірімді, шапағатты. Шеризаттың батыр, м а р х а б а т ш ы л, кешірімшіл болғаны, махаббатты берік, өзіне сай Гүлшаттай жар тапқаны сөз болады (Жалын, 1974, №3, 130) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі